Disleksi nedir? Disleksi belirtileri nelerdir?

Disleksi normal zeka düzeyine sahip bireylerin dil, okuma ve yazma becerilerinde sorunlar yaşamasına neden olan bir özel öğrenme bozukluğudur. Bilinenin aksine bir hastalık değil, okumayla ilgili zihinsel süreçlere ait bir farklılıktır.  

Bu öğrenme bozukluğu çoğunlukla ilköğretimde okuma yazma eğitimi sırasında fark edilir. Bu nedenle halk arasında öğrenme ve okuma güçlüğü olarak bilinir. Birçok ebeveyn, çocukları okul çağına gelene kadar bu öğrenme bozukluğunu fark edememiştir. Ancak disleksi için erken dönemde dikkat edilmesi gereken birkaç gösterge mevcuttur. Disleksi belirtilerinin görüldüğü çocuklarda öncelikle işitme veya görme ile ilgili bir problem olup olmadığının tesbitinin yapılması gerekmektedir. İşitme ve görmeyle ilgili herhangi bir sorunun olmadığı durumlarda disleksi değerlendirmesi yapılabilir.

DİSLEKSİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Okul öncesi çocuklarda dikkat edilmesi gereken göstergelerin başında; sesleri karıştırmakla birlikte kelime oluşturmadaki zorluk, uzun kelimeleri doğru bir şekilde telaffuz edememe, bir hikayeyi olayların doğru sırasına göre yeniden anlatmanın zorluğu, yeni kelimeleri öğrenmekte gecikme, tekerlemeleri öğrenmede ve söylemede güçlük gelir.

Okula başlayan çocuklarda ise okumaya başlamada zorluk, okurken bazı görsel rahatsızlıklar örneğin disleksili bir çocuk harfleri ve kelimeleri etrafta hareket ediyor veya bulanık görünüyormuş gibi tanımlayabilir. Farklı sesleri tanımakta, duymakta veya söylemekte güçlük çekme, kelimeleri yanlış şekilde heceleme, harflerin ve sayıların sıralamalarını karıştırma, hatırlayamama, sınıfta yüksek sesle okumaktan kaçınma, soruları sözlü olarak iyi bir şekilde cevaplayabilse de cevabı yazmakta güçlük çekmek, harfleri ve rakamları yanlış yerleştirmek, örneğin; “9” yerine “6” veya “d” yerine “b” yazmak en yaygın göstergeler arasındadır.

DİSLEKSİ TANISI NASIL KONUR?

Disleksiyi teşhis edebilecek belirli ve tek bir test yoktur, ancak bazı faktörler göz önüne alınarak tanı konulur.

• Başvurulan doktor çocuğun gelişimi, eğitim sorunları ve tıbbi geçmişi hakkında sorular sorarak, aile üyelerinin herhangi bir öğrenme özrü olup olmadığı da dahil olmak üzere, ailede mevcut herhangi bir tıbbi durum hakkında bilgi edinmek isteyecektir.
• Doktor evde strese yol açacak herhangi bir sorun olup olmadığını belirlemek üzere aile ve ev yaşamı hakkında sorular sorabilir.
• Doktor çocuğun, aile üyelerinin veya öğretmenlerin cevaplaması için yazılı sorular içeren bir anket verebilir. Çocuğun okuma ve dil becerilerini belirlemek için bazı testleri yapmasını isteyebilir.
• Doktor tarafından gerçekleştirilecek görme, işitme ve nörolojik testler başka bir tıbbi bozukluğun çocukta zayıf okuma yeteneğine neden olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
• Doktor çocuğunuzun zihinsel sağlığını daha iyi anlamak için çocuğa ve ebeveynlerine psikolojik testlerde bulunan soruları sorabilir. Bu sayede sosyal sorunların,  kaygı ve depresyon çocuğun yeteneklerini sınırlayıp sınırlayamadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
• Okuma ve diğer akademik becerileri test etmek üzere çocuğa bir dizi eğitim testi yapılabilir. Bu testler sayesinde bir okuma uzmanı tarafından çocuğun okuma becerisinin seviyesi ve kalitesi analiz edilebilir.

DİSLEKSİ EĞİTİMİ 

Disleksi belirli eğitim yaklaşımları ve teknikleri kullanılarak tedavi edilir. Bununla birlikte, bireyin kendisine özel ihtiyaçlarını ve uygun tedaviyi belirlemek için yapılacak erken tespit ve değerlendirme başarıyı artırabilir. Yapılacak testler ile çocuğun öğretmenlerinin uygun bir öğretim programı geliştirmesine yardımcı olacaktır. Öğretmenler çocuğun okuma becerilerini geliştirmek için işitme, görme ve dokunma tekniklerini kullanabilirler.